Astrid Lindgren, Eva Eriksson „Lis i skrzat” – RECENZJA

Lis mieszka w lesie.
Wieczorem wychodzi głodny ze swojej nory. Gdzie mógłby znaleźć coś do jedzenia?
Chyba wie. Cichaczem, Mikaelu, chyłkiem przemknij do zagrody, gdzie mieszkają ludzie.

Zimową porą szukający pożywienia lis dociera do ludzkich zabudowań. Nikt go nie zauważa – trwa Boże Narodzenie. Nikt go nie zauważa, poza małym skrzatem opiekującym się domostwem.      A skrzat, choć czuwa nad bezpieczeństwem zagrody i wszystkich mieszkających w niej zwierząt, ma też otwarte serce dla głodnego lisa. To piękne zimowo-świąteczne opowiadanie jest parafrazą popularnego niegdyś w Szwecji wiersza Karla-Erika Forsslunda z 1900 roku. Astrid Lindgren stworzyła na zamówienie niemieckiego wydawcy prozatorską wersję utworu – w tej postaci został wydany w 1965 roku. W Szwecji tekst wydano pół wieku później, opatrując go klimatycznymi rysunkami znanej ilustratorki, Evy Eriksson.

W tej niedługiej historii, opowiedzianej prostym językiem, jest zaklęty czar. Być może dlatego, że choć to utwór pisany prozą, jest  oparty na wierszu – pobrzmiewa w nim więc urok poezji, pewna nieuchwytność i melodyjność. Dlatego także, że rzecz dzieje się nocą, gdy niebo jest pełne gwiazd, a dzieci bawią się przy choince. Boże Narodzenie to czas magicznych zdarzeń. Dlatego wreszcie, że twórczyniami książki są wyjątkowe talenty – Astrid Lindgren, autorka klasycznych, ukochanych przez dzieci opowieści, oraz Eva Erikson, bardzo ceniona szwedzka ilustratorka, w Polsce znana chociażby z ilustracji do popularnej serii o Duni autorstwa Rose Lagercrantz. Piękny, ponadczasowy tekst został zatem uzupełniony o oddające jego atmosferę, urokliwe, nieco staroświeckie (a w każdym razie nawiązujące do klasycznych wzorców) rysunki.

Ważne i bardzo świąteczne jest przesłanie książki. Święta kojarzą się wszak z miłością, dobrocią, podaniem ręki drugiemu człowiekowi, ugoszczeniem go przy świątecznym stole. Skrzat z opowieści dobrze rozumie, że lis zakrada się do ludzkiej zagrody nie dlatego, że jest zły, a dlatego, że jest głodny. Traktuje go jak przyjaciela. To odejście od spotykanego zazwyczaj w baśniach i dawnej literaturze dla dzieci stereotypu lisa – chytrego i niebezpiecznego, dobrze koresponduje ze światem wartości prezentowanym w książkach Astrid Lindgren. Szwedzka autorka zdaje się zachęcać w swojej twórczości do akceptacji i szacunku dla każdej istoty.

„Lis i skrzat” to propozycja literacka dla dzieci w wieku 3+, do wspólnego czytania, oglądania, a potem rozmów z opiekunem. Wspaniale nadaje się także do pierwszych samodzielnych prób czytania.

Agata

Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem Zakamarki

Astrid Lindgren, Eva Eriksson „Lis i skrzat”, przeł. Anna Węgleńska, Wydawnictwo Zakamarki, Poznań 2022.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *